ખાલીસ્તાન સમર્થક અને અમેરિકન નાગરીક ગુરપતવંત સિંહ પન્નુની હત્યાના ષડયંત્રમાં અમેરિકાને નિખીલ ગુપ્તા અને કથિત ભારતીય અધિકારી વિરુદ્ધ કેવા પુરાવા મળ્યા.
ભારતીય નાગરિક નિખિલ ગુપ્તા, જેમના પર યુએસએ ભારતીય અધિકારીના કહેવાથી ન્યૂયોર્કમાં શીખ્સ ફોર જસ્ટિસના વડા ગુરપતવંત સિંહ પન્નુની હત્યાનું કાવતરું ઘડવાનો આરોપ મૂક્યો છે, વિભાગ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલા આરોપ મુજબ, આ ષડયંત્રકારોના લીસ્ટમાં ઘણા લક્ષ્યો હતા, મેનહટન કોર્ટમાં ચાલી રહ્યો ન્યાય.
આરોપ દર્શાવે છે કે, અનેક વ્યક્તિઓ કથિત કાવતરામાં સામેલ હતા, પ્લાનિંગથી લઈને લોજિસ્ટિક્સની વ્યવસ્થા કરવા સુધી. તેમાં બ્રિટિશ કોલંબિયા, કેનેડામાં માસ્ક પહેરેલા બંદૂકધારીઓ દ્વારા 18 જૂનના રોજ ખાલિસ્તાન અલગતાવાદી હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યાનો પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો અને હત્યામાં સંભવિત ભારતીયની ભૂમિકા સૂચવવામાં આવી હતી.
કોર્ટમાં દાખલ કરાયેલા આરોપમાં સંકેત આપવામાં આવ્યો હતો કે, ભારતીય અધિકારીઓ કેલિફોર્નિયામાં અન્ય એક લક્ષ્યને પણ ખતમ કરવા માંગે છે.
આરોપમાં એવો આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો છે કે, મે મહિનામાં જ્યારે ભારતીય અધિકારીઓએ ગુજરાતમાં ફોજદારી આરોપોનો સામનો કરી રહેલા નાર્કોટિક્સ અને આર્મ્સ ડીલર ગુપ્તાની ઓપરેશન હાથ ધરવા માટે ભરતી કરી, અને આ કાવતરું ઘડવામાં આવ્યું હતું.
ગુપ્તા ત્યારબાદ યુ.એસ.માં એક “ગુનાહિત સહયોગી” સાથે સંપર્કમાં આવ્યો, જે વાસ્તવમાં યુએસ ફેડરલ એજન્સીનો જ સ્ત્રોત હોવાનું બહાર આવ્યું, જે ફક્ત “CS” તરીકે નામ આપવામાં આવ્યું છે. સીએસે ગુપ્તાને એક “હિટમેન”નો સંપર્ક કરાવ્યો, જે અમેરિકન અંડરકવર એજન્ટ હતો, અને આરોપમાં તેને UC તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
આરોપમાં જણાવાયું છે કે, “સીએસ અને યુસી સાથે ગુપ્તાના સંચાર દરમિયાન, ગુપ્તાએ વારંવાર ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારતમાંથી હત્યાનું કાવતરું ઘડનારા તેના સહ-ષડયંત્રકારો પાસે વ્યાપક સંસાધનો હતા અને તેઓ કાવતરામાં સામેલ હતા, અને કામની પ્રગતિ પર નજીકથી નજર રાખી રહ્યા હતા.”
કથિત હત્યારા અને ગુપ્તા વચ્ચેના વિડિયો કૉલની વિગતો આપતાં, તેમાં જણાવ્યું હતું કે, “…૧૨ જૂન, ૨૦૨૩ ના રોજ અથવા લગભગ, UC ને ગુપ્તા તરફથી એક વીડિયો કૉલ મળ્યો, જે એક કોન્ફરન્સ રૂમમાં હોવાનું જણાયું હતું. કૉલ દરમિયાન, ગુપ્તાએ કેમેરા રૂમમાં અન્ય ત્રણ પુરુષો તરફ ગુમાવ્યો, જે બિઝનેસ પોશાકમાં સજ્જ હતા, તેઓ ગુપ્તા સાથે કોન્ફરન્સ ટેબલની આસપાસ બેઠેલા હતા. ગુપ્તાએ કેમેરો જેઓ પોતાની તરફ પાછો ફેરવ્યો, અને તેણે યુસીને કહ્યું, ‘અમે બધા તમારા પર વિશ્વાસ કરી રહ્યા છીએ.’
૧૮ જૂનના રોજ કેનેડામાં નિજ્જરની હત્યા બાદ, આરોપમાં CC-૧ તરીકે ઓળખાતા ભારતીય અધિકારીએ ગુપ્તા સાથે કારમાં નિજ્જરના મૃતદેહનો વીડિયો શેર કર્યો હતો, જે ગુપ્તાએ તરત જ CS અને UC સાથે શેર કર્યો હતો. ૧૯ જૂનના રોજ, ગુપ્તાએ UC ને કહ્યું કે, નિજ્જર લક્ષ્યાંકોમાંથી એક છે, ચોથો કે ત્રીજો, પરંતુ “ચિંતા કરવાની જરૂર નથી (કારણ કે) અમારી પાસે અન્ય ઘણા લક્ષ્યો છે.”
૨૦ જૂને, ભારતીય અધિકારીએ ગુપ્તાને પન્નુ વિશે એક સમાચાર લેખ મોકલ્યો અને તેમને સંદેશ આપ્યો, “આ હવે પ્રાથમિકતા છે”. ત્યારબાદ ગુપ્તાએ સીએસને પન્નુને મારવા માટે “એક તક શોધવા” અને આ કામ “ઝડપથી કરવા” સૂચના આપી. આરોપમાં કહેવાયું છે કે, ગુપ્તાએ કહ્યું હતું કે, “૨૯મી જૂન પહેલા આપણે ચાર કામ પૂરા કરવી પડશે” જેમાં પન્નુ અને “ત્રણ કેનેડામાં સામેલ છે.”
આરોપ મુજબ, ગુપ્તાએ સીએસ અને યુસીને જાણ કરી હતી કે, પન્નુનની હત્યા પછી, તેના “સાથીઓ” હત્યા કરવા માટે સીએસ અને યુસી માટે વધારાના લોકોનું લીસ્ટ પ્રદાન કરશે.
૯ જૂન, ૨૦૨૩ ના રોજ, “ગુપ્તાએ એક કોલ દરમિયાન સીએસને કહ્યું કે, પીડિત (પન્નૂન) ની હત્યા યુસીનું જીવન બદલી નાખશે કારણ કે, ‘અમે વધુ મોટા કામ આપીશુ, દર મહિને વધુ કામ, દર મહિને ૨-૩ કામ આપીશું’ “
નિજ્જરની હત્યાના થોડા સમય પહેલા, ગુપ્તા અને તેના સહયોગીઓ વચ્ચે વાતચીત થઈ હતી, જેનાથી જાણવા મળ્યું હતું કે, તે નિજ્જરની હત્યાથી વાકેફ હતો.
આરોપ મુજબ, ૧૨ જૂને, ગુપ્તાએ સીએસને કહ્યું કે, કેનેડામાં એક “મોટું લક્ષ્ય” હતુ. ૧૪ જૂનના રોજ ગુપ્તાએ સીએસને મેસેજ કર્યો કે, “અમને કેનેડામાં પણ એક સારી ટીમની જરૂર પડશે, આવતીકાલે હું તમને વિગતો શેર કરીશ”. બીજા દિવસે, ગુપ્તાએ સીએસને સલાહ આપી કે, તેઓ હજુ પણ કેનેડિયન લક્ષ્યને લગતી “વિગતોની રાહ જોઈ રહ્યા છે”.
૧૬ જૂને, સીએસ સાથેના બીજા કોલ પર, ગુપ્તાએ તેમને કહ્યું, “ભાઈ, અમે તેમનું કામ કરી રહ્યા છીએ. “અમે તેમની સાથે ન્યુ યોર્ક (અને) કેનેડામાં કામ કરી રહ્યા છીએ.”
કેનેડિયન વડા પ્રધાન જસ્ટિન ટ્રુડોએ સપ્ટેમ્બરમાં તેમના દેશની સંસદમાં જણાવ્યું હતું કે, કેનેડિયન સુરક્ષા એજન્સીઓ “ભારત સરકારના એજન્ટો અને કેનેડિયન નાગરિક હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યા વચ્ચેના સંભવિત જોડાણના વિશ્વસનીય આરોપોને સક્રિયપણે અનુસરી રહી છે” – આ આરોપને ભારતે “વાહિયાત” તરીકે નકારી કાઢ્યો અને ” પ્રેરિત ગણાવ્યો હતો.”
નિજ્જરની હત્યા પછી, ગુપ્તાએ કથિત હત્યારાઓને સાવધાની રાખવાની ચેતવણી આપી હતી કારણ કે, પન્નુન હવે સતર્ક રહેશે.
“…અમને ગમે તે સમયે, આજે, કાલે પણ જવાની પરવાનગી મળી છે. (યુસી) એ આ કામ કરવું પડશે, ભાઈ… જો તે એકલો ન હોય, (જો) મીટિંગમાં તેની સાથે બે લોકો હોય અથવા કંઈક હોય…બધાને નીચે મૂકો, બધાને નીચે મૂકો,” ગુપ્તાએ કહ્યું. સી.એસ.ને.
૨૨ જૂને, ભારતીય અધિકારીએ ગુપ્તાને મેસેજ કર્યો કે, પન્નુન ઘરે નથી અને તેમને “બોસ તરફથી સંદેશો મળ્યો છે”. ત્યારબાદ અધિકારીએ સીએસને હત્યારાઓને પન્નુનની ઘરે હાજરીની પુષ્ટિ કરવા માટે પૂછવા કહ્યું અને જો તેની પુષ્ટિ થાય, તો “તે અમારી તરફથી આગળની પરવાનગી હશે.”
આરોપમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ભારતીય અધિકારીએ 6 મેના રોજ કામ અંગે ગુપ્તાનો સંપર્ક કર્યો હતો અને બદલામાં ગુજરાતમાં તેમની સામે ફોજદારી કેસની “કાળજી” રાખવાનું વચન આપ્યું હતું. ૧૨ મેના રોજ, તેણે ગુપ્તાને પણ જાણ કરી હતી કે, આ બાબતની સંજ્ઞાન લેવામાં આવી છે.
આરોપ મુજબ, અધિકારી અને ગુપ્તાએ મોટાભાગે અંગ્રેજીમાં વાતચીત કરી હતી, જેમાં કેટલીક સ્પેનિશ પણ હતી. તેઓ એનક્રિપ્ટેડ એપ્લીકેશન પર વાતચીત કરતા અને કોલ કરતા. ભારતીય અધિકારીએ ગુપ્તાને “લક્ષ્ય” ના સ્થાન અને ઠેકાણાની જીઓ-ટેગ કરેલી છબીઓ મોકલવા માટે એક GPS એપ્લિકેશન પણ મોકલી હતી.
ગુપ્તાનો સંપર્ક કર્યા બાદ તરત જ અધિકારીએ મેસેજ કર્યો હતો કે, તેમનું એક લક્ષ્ય “ન્યૂયોર્કમાં” અને બીજું લક્ષ્ય “કેલિફોર્નિયામાં” છે. જો કે, આરોપ કેલિફોર્નિયાના લક્ષ્યની વધુ વિગતો પ્રદાન કરતું નથી.
આરોપ જણાવે છે કે, “CC-૧ (ભારતીય અધિકારી) દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા ટેલિફોન નંબર ભારતના દેશનો કોડ ધરાવે છે અને તે ઈમેલ એકાઉન્ટમાં નોંધાયેલ છે, જે ઈન્ટરનેટ પ્રોટોકોલ ડેટાના આધારે, આસપાસના વિસ્તારમાંથી ઘણી વખત ઈન્ટરનેટ એક્સેસ મેળવ્યું છે. હત્યાનું કાવતરું નવી દિલ્હીમાં, જ્યાં CC-૧ એ સંબંધિત સમયગાળા દરમિયાન ભારતીય સરકારી એજન્સી માટે કામ કર્યું હતું.”
આરોપમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે, CS દ્વારા ચૂકવણીની વિગતો માંગ્યા પછી, ભારતીય અધિકારીએ કહ્યું કે, તે US$ ૧,૫૦,000 ચૂકવવા તૈયાર છે અને “કામની ગુણવત્તાના આધારે ઓફર વધી શકે છે…અને જો આ શક્ય તેટલી વહેલી તકે કરવામાં આવે તો.”
CS એ US$૧00,000ની માંગણી કરી જેના માટે ભારતીય અધિકારી સંમત થયા. આ પછી ગુપ્તા સીએસ પર કામ ઝડપથી પૂરું કરવા દબાણ કરતા રહ્યા. ૪ જૂનના રોજ, ગુપ્તાએ CSને વચન આપ્યું હતું કે, “જો આ કાર્ય સફળતાપૂર્વક કરવામાં આવશે” તો તેઓ CS ને “મુખ્ય વ્યક્તિનો પરિચય” કરાવશે.