હિમાચલ રાજકારણ : રાજ્યસભાની ચૂંટણીમાં પાર્ટીને મળેલી અણધારી હાર બાદ મુખ્યમંત્રી સુખવિંદર સિંહ સુખુ બહુ ખુશ નથી. તેમનું નેતૃત્વ પ્રશ્નના ઘેરામાં આવ્યું છે, તેમની છબી પર પણ સવાલો ઉઠ્યા છે.
હિમાચલ પ્રદેશ રાજકારણ : હિમાચલ પ્રદેશના રાજકારણમાંથી કોંગ્રેસ માટે રાહતના સમાચાર ચોક્કસ આવ્યા છે, પરંતુ વાસ્તવમાં તે મર્યાદિત સમય માટે જ છે. હિમાચલ પ્રદેશ રાજકારણની વાત કરીએ તો રાજ્યસભાની ચૂંટણીમાં પાર્ટીને મળેલી અણધારી હાર બાદ મુખ્યમંત્રી સુખવિંદર સિંહ સુખુ બહુ ખુશ નથી. તેમનું નેતૃત્વ પ્રશ્નના ઘેરામાં આવ્યું છે, તેમની છબી પર પણ સવાલો ઉઠ્યા છે. હિમાચલ પ્રદેશ રાજકારણમાં લોકસભાની ચૂંટણીમાં કેવા પ્રકારના વળાંકો આવે છે એ પણ જોવું રહ્યું.
વિક્રમાદિત્ય સિંહ ચોક્કસપણે તેમના રાજીનામાને લઈને તેમના પર દબાણ નહીં કરે. પરંતુ તેમનું જૂથ હજુ પણ સીએમ સાથે જોવા મળતું નથી. આ કારણોસર, નિષ્ણાતો માને છે કે માત્ર સંકટને દબાવવાનું કામ કરવામાં આવ્યું છે. તેમજ આગ છેલ્લા કેટલાક સમયથી બુઝાઈ હતી. પરંતુ આ આગને રાજકીય વિસ્ફોટમાં તણખલા ક્યારે ફેરવી શકે? કહી શકાય તેમ નથી. આ કારણોસર કોંગ્રેસની કટોકટી પૂરી થઈ ગઈ છે એમ કહેવું યોગ્ય નહીં ગણાય.
હિમાચલ પ્રદેશ રાજકારણમાં એ ન ભૂલવું જોઈએ કે કોંગ્રેસે હિમાચલ પ્રદેશમાં પોતાની સરકાર બનાવી હતી. મુખ્ય પ્રધાન બનવાના બે સૌથી મોટા દાવેદારો સુખવિંદર સિંહ સુખુ અને પ્રતિભા સિંહ હતા. મંડીમાંથી જીતેલી પ્રતિભા પૂર્વ સીએમ વીરભદ્ર સિંહની પત્ની છે અને કોંગ્રેસમાં તેમની છબી પણ મજબૂત નેતાની છે. જ્યારે કોંગ્રેસ ફરી સત્તામાં આવી ત્યારે તેમને મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવશે તેવી પૂરી અપેક્ષા હતી. જો તેઓ સીએમ ન બન્યા હોત તો તેમના પુત્ર વિક્રમાદિત્યને ચોક્કસપણે ડેપ્યુટી સીએમ બનાવવામાં આવ્યા હોત.
હિમાચલ પ્રદેશ રાજકારણ : કોંગ્રેસની આ સરકારમાં ધારાસભ્યોને એક રાખવાનો એક જ પડકાર હતો
પરંતુ સુખુ અને તેમના સમર્થકોનું વર્ચસ્વ એવું હતું કે ન તો તેમના હાથમાં સીએમ પદ આવ્યું કે ન તો ડેપ્યુટી સીએમનો મુદ્દો સ્વીકારવામાં આવ્યો. આ કારણથી કોંગ્રેસની આ સરકારમાં ધારાસભ્યોને એક રાખવાનો એક જ પડકાર હતો. જો સીએમ સુખુનું હિમાચલમાં જૂથ હતું. બીજી પ્રતિભા સિંહની છે. કહેવાની જરૂર નથી કે પ્રતિભા સિંહનું જૂથ બળવાખોર છે, તે રાજ્યમાં ગમે ત્યારે રમી શકે છે. હજુ સુધી પગલાં લેવામાં આવ્યા નથી, પરંતુ તે લેવામાં આવશે તેની કોઈ ખાતરી આપી શકાતી નથી.
પ્રતિભા સિંહે મીડિયા સામે આપેલું નિવેદન ઘણું બધું કહી જાય છે તે સમજી શકાય છે. વાસ્તવમાં એવી અટકળો હતી કે ભાજપ હિમાચલમાં સરકાર બનાવવાનો દાવો કરી શકે છે. જ્યારે પ્રતિભા સિંહને આ સવાલ પૂછવામાં આવ્યો ત્યારે તેમનો જવાબ કોંગ્રેસને રાતોની ઉંઘ ઉડાડી શકે છે. એકલો આ જવાબ એ બતાવવા માટે પૂરતો છે કે કટોકટી ટળી ગઈ છે, પરંતુ સમાપ્ત થઈ નથી.
પ્રતિભા સિંહે કહ્યું ચાલો જોઈએ આગળ શું થાય છે. જ્યારથી સરકાર બની છે ત્યારથી મામલો સારી રીતે ચાલી રહ્યો નથી… અમે અમારા હાઈકમાન્ડને આ અંગે જાણ કરી હતી અને અમે ઇચ્છીએ છીએ કે કોઈ ઉકેલ મળે… આજે એક વર્ષથી વધુ સમય થઈ ગયો છે, કોઈ નિર્ણય લેવાયો નથી અને છતાં મુખ્યમંત્રીનું રાજીનામું સ્વીકારવામાં આવ્યું નથી.
હિમાચલ પ્રદેશ રાજકારણ : વિક્રમાદિત્યએ પણ માત્ર પોતાનું વલણ નરમ પાડ્યું
હવે આ નિવેદન સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે ભાજપ સાથે હાથ મિલાવવાની અટકળો પર મૌન હતું, પરંતુ તેનો ઇનકાર કરવામાં આવ્યો ન હતો. એ જ રીતે, સુખુ સાથેના નારાજગીનો અંત લાવવા માટે કોઈ સંકેત આપવામાં આવ્યો ન હતો, એટલું જ કહેવામાં આવ્યું હતું કે સમયસર યોગ્ય નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા નથી. મોટી વાત એ છે કે વિક્રમાદિત્યએ પણ માત્ર પોતાનું વલણ નરમ પાડ્યું છે, તેમણે પાર્ટી પ્રત્યે કોઈ વફાદારી દર્શાવી નથી. તેનો અર્થ એ કે રમત હજી પણ થઈ શકે છે, ફક્ત સમય હજી જાણી શકાયો નથી.
બીજી એક નોંધ લેવા જેવી બાબત એ છે કે હિમાચલ પ્રદેશ રાજકારણમાં કોંગ્રેસની રાજનીતિ અત્યારે એ જ દિશામાં આગળ વધી રહી છે જે રીતે એક સમયે રાજસ્થાનમાં ચાલતી જોવા મળતી હતી. કોણ ભૂલી શકે કે રાજસ્થાનમાં સત્તા ગુમાવવાનું એક મોટું કારણ પાયલોટ-ગેહલોતનું રાજકીય હતું. ત્યાં પાઈલટ બળવાખોરોની ભૂમિકા ભજવી રહ્યા હતા, પોતાના જ સીએમ પર સવાલ ઉઠાવી રહ્યા હતા અને સરકાર સામે વિરોધ કરી રહ્યા હતા. સ્થિતિ એવી થઈ ગઈ હતી કે તત્કાલિન મુખ્યમંત્રીએ પણ પાયલટને ગાળો આપવાની તક જતી કરી ન હતી.
હવે આવી જ સ્થિતિ હિમાચલમાં વિકસી રહી છે, માત્ર પાત્રો બદલાયા છે. હિમાચલમાં ગેહલોતની ભૂમિકા સુખુ ભજવી રહ્યો છે, જ્યારે વિક્રમાદિત્ય પાયલોટની ભૂમિકા ભજવતો જોવા મળે છે. હવે રાજસ્થાનમાં જે લડાઈએ સત્તા છીનવી લીધી હતી, શું હિમાચલમાં પણ આવું જ કંઈક થવાનું છે? હવે કોંગ્રેસ ક્યારેય નહીં ઈચ્છે કે આ પ્રશ્નનો જવાબ હા હોય, તેથી જ તેણે આ કટોકટીનો અંત લાવવા અથવા તેનાથી બચવા માટે પોતાના સૌથી વિશ્વાસુ ચહેરા પર દાવ લગાવ્યો છે.
કોંગ્રેસ તરફથી કર્ણાટકના ડીકે શિવકુમારને ભૂપેન્દ્ર હુડ્ડા અને રાજીવ શુક્લા સાથે હિમાચલ પ્રદેશ મોકલવામાં આવ્યા હતા. એ સમજવું જરૂરી છે કે કોંગ્રેસને દરેક મોટા રાજકીય સંકટમાંથી બહાર કાઢવામાં ડીકે શિવકુમારની મોટી ભૂમિકા હોય છે. મોટી વાત એ છે કે આ વખતે કર્ણાટકના કેટલાક નેતાઓને પણ રાજ્યસભામાં જવું પડ્યું. ત્યાં પણ કોંગ્રેસ ક્રોસ વોટિંગથી ડરતી હતી, પરંતુ ડીકેનો રાજકીય ચક્રવ્યૂહ એવો હતો કે તેના બદલે ભાજપના ધારાસભ્યએ કોંગ્રેસના સમર્થનમાં મતદાન કર્યું હતું. તેનો અર્થ એ છે કે સુખુ જે પણ કામ હિમાચલમાં ન કરી શક્યો તે માત્ર તેના ઘટક સાથે જ નહીં, ડીકે તેના વિરોધીઓ દ્વારા પણ કરાવ્યું.
હિમાચલ પ્રદેશ રાજકારણ : કોંગ્રેસમાં ડીકેની ભૂમિકા ઘણી મોટી છે
આ કારણથી કોંગ્રેસમાં ડીકેની ભૂમિકા ઘણી મોટી છે. મોટું એટલા માટે પણ કારણ કે જો હિમાચલમાં કોઈ મોટો નિર્ણય લેવામાં આવે છે, જેમાં સત્તા પરિવર્તનનો પણ સમાવેશ થાય છે, તો ડીકેના અહેવાલને પણ અવગણવામાં આવશે નહીં. ત્રણેય નેતાઓ ડીકે, ભૂપેન્દ્ર અને રાજી અને શુક્લાએ તમામ ધારાસભ્યો સાથે વાત કર્યા બાદ એક અલગ રિપોર્ટ તૈયાર કર્યો છે. જયરામ રમેશે એમ પણ કહ્યું છે કે પાર્ટી આકરા નિર્ણયો લેવા તૈયાર છે. એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને નિર્ણય લેવામાં આવશે, આવી સ્થિતિમાં રાજ્યસભામાં હાર સુખુ પાસેથી તેમની સીએમની ખુરશી છીનવી લે તો નવાઈ નહીં.