જ્યારે માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યારે તે સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે. આ કણો ગળવામાં માટે એટલા નાના છે અને સમય જતાં શરીરમાં એકઠા થઈ શકે છે, તે તમારા સ્વાસ્થ્યને કેવી રીતે અસર કરી શકે છે.
ભારતમાં વેચાતી મીઠા અને ખાંડની કેટલીક બ્રાન્ડ્સ- બંને પેકેજ્ડ અને અનપેકેજ, ઓનલાઈન અને સ્થાનિક બજારોમાં વેચાય છે તેમાં ચોક્કસ માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ હોવાનું જણાયું હતું. પર્યાવરણીય સંશોધન અને હિમાયતના ક્ષેત્રમાં કામ કરતી બિન-સરકારી સંસ્થા, ટોક્સિક્સ લિંક દ્વારા કરવામાં આવેલા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે આયોડાઇઝ્ડ પેકેજ્ડ મીઠામાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની સૌથી વધુ સાંદ્રતા છે, જ્યારે ઓર્ગેનિક રોક સોલ્ટમાં સૌથી ઓછું છે.
મંગળવારે (૧૩ ઓગસ્ટ, ૨૦૨૪) ના રોજ રિપોર્ટ બહાર પાડતા, ગ્રુપે નોંધ્યું, “તેનાથી પણ વધુ ચિંતાજનક બાબત એ હતી કે બહુરંગી પાતળા તંતુઓ અને ફિલ્મી સાંદ્રતાના રૂપમાં આયોડાઇઝ્ડ મીઠામાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની વધુ સાંદ્રતા જોવા મળી હતી.”
અભ્યાસ માટે ગ્રુપે જણાવ્યું હતું કે સામાન્ય રીતે ઉપયોગમાં લેવાતા ક્ષારની ૧૦ જાતો અને ખાંડના પાંચ નમૂનાઓ લેબ ટેસ્ટ માટે ઓનલાઈન અને સ્થાનિક બજારોમાંથી ખરીદવામાં આવ્યા હતા. બે મીઠાના સેમ્પલ અને ખાંડના એક સેમ્પલ સિવાય બાકીના તમામ બ્રાન્ડેડ હતા. ચકાસાયેલ દસ મીઠાના નમૂનાઓમાંથી, ત્રણ પેકેજ્ડ આયોડાઇઝ્ડ મીઠું, ત્રણ રોક સોલ્ટના નમૂનાઓ (બે ઓર્ગેનિક બ્રાન્ડ્સ સહિત), બે દરિયાઈ મીઠાના નમૂના અને બે સ્થાનિક બ્રાન્ડના હતા.
વિવિધ મીઠાના નમૂનાઓમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની માત્રા અને સાઈઝ અલગ અલગ હોય છે, જે ડ્રાય વેઇટના કિલો દીઠ ૬.૭૧ થી ૮૯.૧૫ ટુકડાઓ અને ૦.૧ mm થી ૫ mm ની વચ્ચે હોય છે. તેઓ ફાઇબર, ગોળીઓ, ફિલ્મો અને ટુકડાઓના રૂપમાં મળી આવ્યા હતા. ખાંડના નમૂનાઓમાં મળેલા માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ માટે કદની શ્રેણી સમાન રહી, અહીં, તેઓ મોટાભાગે ફાઇબરના ત્યારબાદ ફિલ્મો અને ગોળીઓ રૂપમાં હતા.
ખાંડ અને મીઠાના નમૂનાઓમાં મળી આવેલ માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ આઠ જુદા જુદા રંગોના હતા: પારદર્શક, સફેદ, વાદળી, લાલ, કાળો, વાયોલેટ, લીલો અને પીળો.
ટોક્સિક્સ લિંકના સ્થાપક અને નિયામક રવિ અગ્રવાલે જણાવ્યું હતું કે, ‘અમારા અભ્યાસનો ઉદ્દેશ માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ પરના હાલના વૈજ્ઞાનિક ડેટાબેઝમાં ઉમેરવાનો હતો જેથી વૈશ્વિક પ્લાસ્ટિક સંધિ આ મુદ્દાને નક્કર અને કેન્દ્રિત રીતે સંબોધિત કરે. તેનો હેતુ નીતિગત પગલાંને ટ્રિગર કરવાનો અને માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સના સંપર્કમાં આવતા જોખમોને ઘટાડવા માટે સંભવિત તકનીકી દરમિયાનગીરીઓ માટે સંશોધકોનું ધ્યાન આકર્ષિત કરવાનો પણ છે.
માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ અથવા નેનોપ્લાસ્ટિક્સનું એક્સપોઝર એક મોટી વૈશ્વિક ચિંતા તરીકે ઉભરી રહ્યું છે કારણ કે તે આરોગ્ય અને પર્યાવરણને પ્રતિકૂળ અસર કરે છે.
લાંબા સમય સુધી માઇક્રોપ્લાસ્ટિકનું સેવન કરવાથી શરીર પર શું અસર થાય?
હેલ્થ એક્સપર્ટ સમજાવે છે કે પ્લાસ્ટિકના આ નાના કણોનું સેવન આરોગ્યને કેવી રીતે અસર કરી શકે છે.
જ્યારે માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યારે તે સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે. આ કણો ગળવામાં માટે એટલા નાના છે અને સમય જતાં શરીરમાં એકઠા થઈ શકે છે, તે તમારા સ્વાસ્થ્યને કેવી રીતે અસર કરી શકે છે, જાણો
બળતરા અને ઓક્સિડેટીવ તણાવ: માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ શરીરના પેશીઓમાં બળતરા પેદા કરી શકે છે. જ્યારે આ કણો શરીરમાં હાજર હોય છે, ત્યારે તેઓ રોગપ્રતિકારક પ્રતિભાવને ટ્રિગર કરે છે, જે બળતરા અને ઓક્સિડેટીવ તણાવ તરફ દોરી જાય છે. સમય જતાં, આ કોષો અને પેશીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, સંભવિત રૂપે ક્રોનિક સ્થિતિ તરફ દોરી જાય છે.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી શકે : માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સના સતત સંપર્કમાં રહેવાથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી શકે છે. આ શરીરને ચેપ અને રોગો માટે વધુ સંવેદનશીલ બનાવે છે, કારણ કે રોગપ્રતિકારક તંત્ર સતત અલગ કણો સાથે વ્યવહાર કરે છે.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી શકે : માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સના સતત સંપર્કમાં રહેવાથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી શકે છે. આ શરીરને ચેપ અને રોગો માટે વધુ સંવેદનશીલ બનાવે છે, કારણ કે રોગપ્રતિકારક તંત્ર સતત અલગ કણો સાથે વ્યવહાર કરે છે.
આંતરડાની તકલીફ : માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સનું સેવન કરવાથી પેટનું ફૂલવું, અસ્વસ્થતા અને આંતરડાની આદતોમાં ફેરફાર જેવી જઠરાંત્રિય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે