મહિલા ફળોની ખેતીમાંથી લાખો રૂપિયા કમાય છે.
સફરજન ઉપરાંત તે દાડમ અને અન્ય ફળોની પણ ખેતી કરે છે.
ફળોની ખેતી અને નર્સરીમાંથી વાર્ષિક લાખો રૂપિયાનો બિઝનેસ થાય છે
વર્ષે રૂપિયા ૪૦ લાખની કમાણી; તમે પણ હિંમત કરો
જો તમને પૂછવામાં આવે કે દેશના કયા રાજ્યમાં સફરજનની ખેતી થાય છે, તો તમે કાશ્મીર અથવા હિમાચલ પ્રદેશનું નામ લેશો. જો તમને કહેવામાં આવે કે રાજસ્થાનમાં પણ સફરજનની ખેતી થાય છે તો તમે ચોંકી જશો. તમને આશ્ચર્ય થશે કે ઠંડા પ્રદેશોમાં ઉગતા સફરજન રાજસ્થાનની ગરમ જમીન પર કેવી રીતે ઉગી શકે છે. પરંતુ તે ૧૦૦ % સાચું છે. અને સંતોષ દેવી ખેદરે આ વાત સાચી પાડી છે.
સંતોષ દેવી રાજસ્થાનના સીકરમાં ફળોની ખેતી કરે છે. તેમના ખેતરમાં સફરજનના ૧૦૦ વૃક્ષો છે. ખાસ વાત એ છે કે તેઓ ઓર્ગેનિક ખેતી કરે છે. દરેક વૃક્ષ વાર્ષિક ૮૦ કિલો સફરજન આપે છે. સંતોષ દેવી ખેતી ઉપરાંત નર્સરીનો વ્યવસાય પણ કરે છે. સંતોષ દેવી ફળોની ખેતી અને નર્સરીમાંથી વાર્ષિક આશરે ૪૦ લાખ રૂપિયાનો બિઝનેસ કરે છે.

૫૦ ડિગ્રી તાપમાનમાં ખેતી
સંતોષ દેવી રાજસ્થાનના સીકરના બેરી ગામમાં રહે છે. તેણે વર્ષ ૨૦૧૫ માં સફરજનની ખેતી શરૂ કરી હતી. તે દરમિયાન તેણે પોતાના ૧.૨૫ એકરના ખેતરમાં ૧૦૦ સફરજનના છોડ વાવ્યા હતા. અહીં સફરજનની ખેતી કરવી એક મોટો પડકાર હતો કારણ કે સફરજનની ખેતી ઠંડા પ્રદેશોમાં થાય છે. ઉનાળાની ઋતુમાં તેમના ગામમાં તાપમાન ૪૫ ડિગ્રીની નજીક પહોંચી જાય છે.
સંતોષ દેવી કહે છે કે તે ખાસ જાત ઉગાડે છે. આ એવા સફરજન છે જે ઊંચા તાપમાને ઉગે છે. તેણી કહે છે કે આ સફરજન હિમાચલ પ્રદેશના એક ખેડૂતે વિકસાવ્યા હતા. તેમજ, તેને અમદાવાદ સ્થિત નેશનલ ઈનોવેશન ફાઉન્ડેશન દ્વારા ટેકો આપવામાં આવ્યો હતો.
મારી જાત પર વિશ્વાસ કર્યો
સંતોષ દેવીને વિશ્વાસ હતો કે તે સીકરમાં આવી ગરમીમાં સફરજનની ખેતી કરી શકશે. તેમને ઓર્ગેનિક ખેતીનો પણ અનુભવ હતો. અનુભવ અને વિશ્વાસની મદદથી, તેણે લગભગ અશક્ય કાર્યોને શક્ય કાર્યોમાં ફેરવી દીધા. તેણી કહે છે કે જ્યારે માટી સજીવ રીતે તૈયાર કરવામાં આવે છે અને રસાયણોનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો નથી, તો પછી કોઈપણ વસ્તુની ખેતી સરળતાથી કરી શકાય છે.
કુલ કમાણી કેટલી છે?
સંતોષ કહે છે કે તે ૧૫૦ થી ૨૦૦ રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે સફરજન વેચે છે. તેણી કહે છે કે ખરીદદારો તેના શેખાવતી કૃષિ ફાર્મ અને નર્સરીમાં ઓર્ગેનિક સફરજન ખરીદવા આવે છે. તેણી કહે છે કે આ સફરજનનો સ્વાદ અન્ય જાતોના સફરજન કરતાં મીઠો હોય છે. તે ફળોના વેચાણ અને નર્સરીમાંથી વાર્ષિક ૪૦ લાખ રૂપિયાની કમાણી કરે છે.