બજેટમાં આવકવેરાને લઈને મોટી રાહત આપવામાં આવી છે. નવી કર વ્યવસ્થા હેઠળ હવે 12 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક પર કોઈ કર નહીં લાગે. પગારદાર લોકો માટે રૂ. 75,000ના સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન સાથે આ છૂટ રૂ. 12.75 લાખ થઈ જશે.
નવી કર વ્યવસ્થાના સ્લેબમાં પણ ફેરફાર કરવામાં આવ્યા છે. જૂની કર વ્યવસ્થામાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી, જોકે નવી કર વ્યવસ્થામાં આવકવેરા કાયદાની કલમ 87A હેઠળ 12 લાખ રૂપિયા સુધીની છૂટ આપવામાં આવી છે, એટલે કે નવી કર વ્યવસ્થા હેઠળ સરકાર વાર્ષિક 12 લાખ રૂપિયા સુધીની કમાણી કરનારાઓ માટે 4-8 લાખ રૂપિયા પર 5% અને 8-12 લાખ રૂપિયા પર 10% કર માફ કરશે. આનાથી કરદાતાને 60 હજાર રૂપિયાનો ફાયદો થશે.
આનો અર્થ એ થયો કે જો કોઈની વાર્ષિક આવક 12 લાખ રૂપિયાથી વધુ હોય તો તેની કર ગણતરીમાં 4-8 લાખ રૂપિયા પર 5% કર અને 8-12 લાખ રૂપિયા પર 10% કર ઉમેરવામાં આવશે. તે જ સમયે સરકાર આવતા અઠવાડિયે એક નવું આવકવેરા બિલ લાવશે.
આવકવેરા અંગે આ 8 મોટા ફેરફારો પણ થયા
- ભાડાની આવક પર TDS મુક્તિ બમણી: ભાડાની આવક પર TDS મર્યાદા 2.4 લાખ રૂપિયાથી વધારીને 6 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી છે. એટલે કે હવે 6 લાખ રૂપિયા સુધીના વાર્ષિક ભાડા પર TDS કાપવામાં આવશે નહીં.
- વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે વ્યાજ આવક પર બેવડી મુક્તિ: બેંકો અને પોસ્ટ ઓફિસમાંથી વ્યાજ આવક પર વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે કર મુક્તિ 50,000 રૂપિયાથી વધારીને 1 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી છે. એટલે કે હવે વરિષ્ઠ નાગરિકોને વ્યાજની આવક પર 1 લાખ રૂપિયા સુધીની રાહત મળશે.
- તમે છેલ્લા 4 વર્ષના રિટર્ન ફાઇલ કરી શકશો: જૂના આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરવાની મર્યાદા 2 વર્ષથી વધારીને 4 વર્ષ કરવામાં આવી છે. એટલે કે, જો કોઈ કરદાતાએ પોતાનું રિટર્ન ખોટી રીતે ફાઇલ કર્યું હોય અથવા ફાઇલ કરવાનું ચૂકી ગયા હોય, તો તે હવે 4 વર્ષની અંદર અપડેટેડ રિટર્ન ફાઇલ કરીને ભૂલ સુધારી શકશે.
- બે મકાનો પર સ્વ-કબજાવાળા મકાનનો લાભ મળશે: બજેટમાં સ્વ-કબજાવાળા મકાનો પર કર રાહત આપવામાં આવી છે. આનો અર્થ એ થયો કે જો તમારી પાસે બે ઘર છે અને તમે બંને મકાનોમાં રહો છો, તો હવે તમે બંને મિલકતો પર કર લાભો મેળવી શકશો. જ્યારે અગાઉ કર રાહત ફક્ત સ્વ-કબજાવાળા ઘરમાં જ મળતી હતી.
- આવતા અઠવાડિયે આવશે નવું આવકવેરા બિલ: સરકાર આવતા અઠવાડિયે નવું આવકવેરા બિલ લાવશે. આનાથી કર વ્યવસ્થા વધુ સરળ અને પારદર્શક બનશે. તેનો હેતુ કરદાતાઓને બિનજરૂરી નોટિસ અને મુશ્કેલીઓથી બચાવવાનો છે. આ સાથે, KYC પ્રક્રિયાને પણ સરળ બનાવવામાં આવશે, જેનાથી બેંકિંગ અને અન્ય નાણાકીય બાબતોમાં કાગળકામમાં ઘટાડો થશે.
- PAN નંબર નહીં હોય તો ટેક્સ વધુ લાગશે: માલ વેચતી વખતે TDS અને TCSનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે થાય છે. જેના કારણે ગ્રાહકો અને દુકાનદારો બંનેને ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડતો હતો. નાણામંત્રીએ તેમાંથી TCSને દૂર કરવાની જાહેરાત કરી છે. એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે જ્યાં PAN નંબર ઉપલબ્ધ ન હોય તેવા કિસ્સાઓમાં જ TDS ઊંચા દરે વસૂલવામાં આવશે.
- અભ્યાસ માટે 10 લાખ રૂપિયા સુધી વિદેશ મોકલવા પર ટેક્સ નહીં: અભ્યાસ માટે વિદેશમાં પૈસા મોકલવા પર ટેક્સ કલેક્ટેડ એટ સોર્સ (TCS)ની લિમિટ હવે વધારીને 10 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી છે. અત્યારે કોઈ વિદેશમાં પૈસા મોકલે છે. જો આ રકમ 7 લાખ રૂપિયાથી વધુ હોય, તો તેના પર TCS વસૂલવામાં આવે છે. જોકે, તમને આ મુક્તિ ફક્ત ત્યારે જ મળશે જો આ પૈસા બેંક વગેરે જેવી કોઈપણ નાણાકીય સંસ્થા પાસેથી લોન તરીકે લેવામાં આવ્યા હોય.
- NSSમાંથી પૈસા ઉપાડવા પર મુક્તિ: ઘણા વરિષ્ઠ નાગરિકો પાસે ખૂબ જૂના રાષ્ટ્રીય બચત યોજના (NSS) ખાતા છે જેના પર કોઈ વ્યાજ ચૂકવવામાં આવતું નથી. નાણામંત્રીએ જાહેરાત કરી છે કે 29 ઓગસ્ટ, 2024 અથવા તે પછી NSSમાંથી પૈસા ઉપાડનારાઓને ઉપાડ પર કોઈ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે નહીં. આ જ નિયમ NPS (નેશનલ પેન્શન સ્કીમ) વાત્સલ્ય ખાતાઓ પર પણ લાગુ પડશે, પરંતુ તેની મુક્તિની એક મર્યાદા હશે.
1.5 લાખનું રોકાણ કરીને ટેક્સ બચાવી શકાશે
- જો તમે EPF, PPF, ઇક્વિટી લિંક્ડ સેવિંગ્સ સ્કીમ, સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના, નેશનલ સેવિંગ્સ સર્ટિફિકેટ, 5 વર્ષની FD, નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ અને સિનિયર સિટિઝન સેવિંગ સ્કીમમાં રોકાણ કરો છો, તો તમને ટેક્સમાં છૂટ મળી શકે છે.
- વધુમાં વધુ રૂ. 1.5 લાખ સુધીનું રોકાણ આમાંથી કોઈપણ એકમાં અથવા અનેક યોજનાઓના સંયોજનમાં કરવું પડશે. જો તમે આ કર્યું છે તો હવે 10 લાખ રૂપિયામાંથી 1.50 લાખ રૂપિયા બાદ કરો. હવે ટેક્સ હેઠળ આવક રૂ. 8.50 લાખ થશે. તમે આવકવેરાની કલમ 80C હેઠળ રૂ. 1.5 લાખ સુધીનો ટેક્સ બચાવી શકો છો.
જો તમે હોમ લોન લીધી છે તો તમે 2 લાખ રૂપિયા સુધીનો ટેક્સ બચાવશો
જો તમે હોમ લોન લીધી છે, તો તમે એના પર ચૂકવવામાં આવતા વ્યાજ પર ટેક્સ છૂટ મેળવી શકો છો. આવકવેરાની કલમ 24B હેઠળ તમે નાણાકીય વર્ષમાં 2 લાખ રૂપિયાના વ્યાજ પર ટેક્સ છૂટ મેળવી શકો છો. આને તમારી કરપાત્ર આવકમાંથી બાદ કરો, એટલે કે હવે ટેક્સ હેઠળની આવક રૂ. 6.50 લાખ થશે.
મેડિકલ પોલિસીનો ખર્ચ પણ કરમુક્ત છે
- સેક્શન 80D હેઠળ મેડિકલ પોલિસી લઈને તમે 25 હજાર રૂપિયા સુધીનો ટેક્સ બચાવી શકો છો. આ સ્વાસ્થ્ય વીમામાં તમારું નામ, તમારી પત્ની અને બાળકોનાં નામ હોવાં જોઈએ.
- આ સિવાય જો તમારાં માતા-પિતા વરિષ્ઠ નાગરિકો છે, તો તમે તેમનાં નામ પર સ્વાસ્થ્ય વીમો ખરીદીને 50,000 રૂપિયા સુધીનું વધારાનું ડિસ્કાઉન્ટ મેળવી શકો છો, એટલે કે હવે ટેક્સ હેઠળ આવતી આવક 5.50 લાખ રૂપિયા થશે.
નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમમાં રોકાણ પર 50 હજારની કરમુક્તિ જો તમે નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (NPS)માં વાર્ષિક રૂ. 50,000 સુધીનું રોકાણ કરો છો, તો તમે કલમ 80CCD (૧B) હેઠળ રૂ. 50,000ની વધારાની કપાત માટે પાત્ર છો, એટલે કે હવે ટેક્સ બ્રેકેટ હેઠળ આવતી આવક 5 લાખ રૂપિયા થશે.
હવે 5 લાખ રૂપિયા પર 87Aનો લાભ મળશે આવકવેરાની કલમ 87Aનો લાભ લઈને જો તમે તમારી 10 લાખ રૂપિયાની આવકમાંથી 5 લાખ રૂપિયા બાદ કરો છો, તો તમારી કરપાત્ર આવક ઘટીને 5 લાખ રૂપિયા થઈ જશે. આવી સ્થિતિમાં હવે તમારે આ 5 લાખ રૂપિયા પર ઝીરો ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.