નૌકાસન શબ્દ બે સંસ્કૃત શબ્દોથી બનેલો છે, જેમાં ‘નૌકા’ નો અર્થ ‘બોટ’ અને ‘આસન’ નો અર્થ મુદ્રા થાય છે. આ યોગાસનની પ્રેક્ટિસમાં, તમારું શરીર હોડીના આકાર જેવું બની જાય છે. આ યોગાસનના ઘણા ફાયદા છે.
આજના વ્યસ્ત જીવનમાં, લોકો ઘણીવાર તેમના શરીર અને સ્વાસ્થ્યને અવગણે છે. જંક ફૂડ, મોડે સુધી જાગવું અને તણાવપૂર્ણ દિનચર્યા ધીમે ધીમે રોગો તરફ દોરી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં,યોગ એક કુદરતી ઉકેલ છે, જે ફક્ત શરીરને સંતુલિત કરતું નથી પણ મનને પણ આરામ આપે છે. નૌકાસન એક યોગાસન છે, જે દરરોજ થોડી મિનિટો માટે તેનો અભ્યાસ કરીને શરીરને ફિટ રાખે છે
.
નૌકાસન શબ્દ બે સંસ્કૃત શબ્દોથી બનેલો છે, જેમાં ‘નૌકા’ નો અર્થ ‘બોટ’ અને ‘આસન’ નો અર્થ મુદ્રા થાય છે. આ યોગાસનની પ્રેક્ટિસમાં, તમારું શરીર હોડીના આકાર જેવું બની જાય છે. આ યોગાસનના ઘણા ફાયદા છે.
- સંતુલનમાં મદદ : નૌકાસન એક અસરકારક યોગાસન છે, જે શરીરને મજબૂત અને સંતુલિત બનાવવામાં મદદ કરે છે. આ કરતી વખતે, પેટ, પીઠ અને જાંઘના સ્નાયુઓ સીધી અસર કરે છે, જેનાથી શરીરની ચરબી ઓછી થાય છે. એટલું જ નહીં, તે કરોડરજ્જુને મજબૂત બનાવવામાં પણ મદદ કરે છે. આ આસન માત્ર શારીરિક શક્તિમાં વધારો કરતું નથી, પરંતુ માનસિક એકાગ્રતા અને સંતુલન જાળવવામાં પણ મદદ કરે છે.
- પાચનતંત્ર મજબૂત કરે : નૌકાસનનો અભ્યાસ પાચનતંત્રને સક્રિય કરવામાં મદદ કરે છે. આ યોગાસન પેટના સ્નાયુઓ પર દબાણ લાવે છે, જેનાથી પાચન અંગો પર થોડો દબાણ આવે છે અને તેઓ વધુ સક્રિય બને છે. આ ખોરાકનું યોગ્ય પાચન કરવામાં મદદ કરે છે અને ગેસ અને કબજિયાત જેવી સમસ્યાઓ દૂર કરે છે. જ્યારે પાચન પ્રક્રિયામાં સુધારો થાય છે, ત્યારે શરીરની ઉર્જા પણ વધવા લાગે છે.
- માનસિક સ્વસ્થતા : આ યોગાસન સ્થિરતા વધારવામાં મદદરૂપ છે. આ કરતી વખતે, આખા શરીરને હોડીના આકારમાં સંતુલિત કરવું પડે છે, જે શરીરની પકડ અને નિયંત્રણમાં સુધારો કરે છે. આ અભ્યાસ આપણી એકાગ્રતામાં પણ વધારો કરે છે, કારણ કે શરીરને થોડા સમય માટે એક જ સ્થિતિમાં સ્થિર રાખવું પડે છે. દરરોજ તેનો અભ્યાસ કરવાથી શરીર મજબૂત બને છે, પરંતુ માનસિક સ્થિરતા અને આત્મવિશ્વાસ પણ સુધરે છે.
- સ્નાયુઓ મજબૂત કરે : શરીરના નીચેના ભાગના સ્નાયુઓને મજબૂત બનાવવાનો આ એક સરળ રસ્તો છે. આ આસન કરતી વખતે, જાંઘ, વાછરડા અને પેટનો નીચેનો ભાગ ખેંચાય છે, જે આ ભાગોના સ્નાયુઓને સક્રિય કરે છે અને ધીમે ધીમે તેમને મજબૂત બનાવે છે. આ યોગાસન ખાસ કરીને એવા લોકો માટે ફાયદાકારક છે જેઓ પગની નબળાઈ અથવા થાકથી પરેશાન છે.
- ડાયાબિટીસમાં ફાયદાકારક : નૌકાસન ફક્ત શરીરને મજબૂત બનાવતું નથી, પરંતુ ડાયાબિટીસ જેવા રોગો સામે લડવામાં પણ મદદરૂપ થાય છે. આ આસન કરતી વખતે, પેટના સ્નાયુઓ ખેંચાય છે અને આંતરિક અવયવો સક્રિય થાય છે, ખાસ કરીને સ્વાદુપિંડ. આ ઇન્સ્યુલિનના પ્રવાહમાં સુધારો કરે છે, જે રક્ત ખાંડને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ થાય છે. આ ઉપરાંત, આ યોગાસન રક્ત પરિભ્રમણને સુધારે છે, જે શરીરને તાજગી અને ઉર્જા આપે છે.
નૌકાસન કેવી રીતે કરવું
નૌકાસનનો અભ્યાસ કરવા માટે, પહેલા તમારી પીઠ પર સીધા સૂઈ જાઓ અને તમારા બંને પગને એકસાથે જોડો. હાથને શરીરની બાજુમાં સીધા રાખો. હવે ઊંડો શ્વાસ લો, અને શ્વાસ બહાર કાઢતી વખતે, ધીમે ધીમે તમારા પગ અને છાતીને ઉપર ઉઠાવો. ઉપરાંત, હાથને આગળ ખેંચો જેથી તેઓ પગ તરફ આગળ વધે. આ દરમિયાન, તમારી નજર પગ પર હોવી જોઈએ, જ્યારે હાથ અને પગ સીધી રેખામાં દેખાવા જોઈએ. પેટના સ્નાયુઓમાં ખેંચાણ અનુભવો અને થોડા સમય માટે આ સ્થિતિમાં રહો. પછી ધીમે ધીમે પ્રથમ સ્થિતિમાં પાછા આવો.
હેલ્થ એક્સપર્ટે કોઈપણ ગંભીર હૃદય રોગ અથવા અસ્થમાથી પીડિત લોકોને નૌકાસન ન કરવાની સલાહ આપી છે. ઉપરાંત, જો તમને માઈગ્રેન, તીવ્ર માથાનો દુખાવો અથવા લો બ્લડ પ્રેશર હોય, તો તેનો અભ્યાસ ન કરો, કારણ કે તે સમસ્યાને વધુ ખરાબ કરી શકે છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન નૌકાસન ટાળવું જોઈએ, કારણ કે તે પેટ પર દબાણ લાવે છે.
