નારાજ વોટ બેંકને મનાવવા પીએમ મોદીએ નવી કેબિનેટમાં જ્ઞાતિ સમીકરણનો રાખ્યો સંપૂર્ણ હિસાબ

નરેન્દ્ર મોદીનો ત્રીજો શપથ ગ્રહણ સમારોહ પૂર્ણ થયો છે. તેમની સાથે આ વખતે ૭૨ મંત્રીઓએ પણ શપથ લીધા છે. ૨૦૧૪ અને ૨૦૧૯ ની સરખામણીએ આ વખતે સૌથી વધુ મંત્રીઓએ શપથ લીધા છે, એટલે કે આ વખતે ગઠબંધન સરકારમાં સહયોગીઓને સ્થાન આપવા માટે મોદીની મંત્રીમંડળ પણ મોટું કરાયું છે.

નારાજ વોટ બેંક કઈ છે?

પીએમ મોદીની આ નવી કેબિનેટમાં જાતિ સમીકરણને સ્પષ્ટ રીતે ધ્યાનમાં રાખવામાં આવ્યું છે. વાસ્તવમાં લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપને ઘણા રાજ્યોમાં કારમી હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, પછી તે ઉત્તર પ્રદેશ હોય, મહારાષ્ટ્ર હોય કે રાજસ્થાન, એવી ઘણી વોટ બેંક હતી જે પાર્ટીથી અલગ થઈ ગઈ હતી અને તેના કારણે તે બહુમતી મેળવી શકી નહોતી. ત્યાં પણ ભાજપને દલિત મતદારોના ભારે રોષનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. હવે આ ભૂલ સુધારીને આ મંત્રીમંડળમાં તમામ જ્ઞાતિઓને યોગ્ય સ્થાન આપવાની કામગીરી હાથ ધરવામાં આવી છે. વિવિધ સમુદાયો જેમ કે ઉચ્ચ જાતિ, દલિત, આદિવાસી વગેરેનો સમાવેશ કરવાના પ્રયાસો જોવા મળ્યા છે.

દરેક જ્ઞાતિમાંથી કેટલા મંત્રીઓ?

મોદી ૩.૦ ની કેબિનેટમાં કુલ ૩૦ કેબિનેટ મંત્રીઓ છે, જેમાં સ્વતંત્ર હવાલો ધરાવતા પાંચ રાજ્ય મંત્રીઓ અને ૩૬ રાજ્ય મંત્રીઓ છે. આ તમામ મંત્રીઓ દ્વારા ૨૪ રાજ્યોની સાથે તમામ પ્રદેશોનું પ્રતિનિધિત્વ આવરી લેવામાં આવે તેનું ધ્યાન રાખવામાં આવ્યું છે. જો આંકડાની વાત કરીએ તો પીએમ મોદીની નવી કેબિનેટમાં ૨૧ ઉચ્ચ જાતિના, ૨૭ OBC, ૧૦ SC, ૫ ST અને ૫ લઘુમતી સમુદાયના મંત્રીઓની નિમણૂક કરવામાં આવી છે.

એનડીએના ૧૧ સહયોગીઓને પણ કેબિનેટમાં સ્થાન

આ વખતે ભાજપને એકલા હાથે બહુમતી ન મળવાને કારણે એનડીએના 11 સહયોગીઓને પણ કેબિનેટમાં સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. આ સિવાય ૨૩ રાજ્યોના છ પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અને મંત્રીઓને પણ કેબિનેટમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે.

કેટલી ઉચ્ચ જ્ઞાતિઓ રાખવામાં આવી છે?

જો ઉચ્ચ જાતિના મંત્રીઓની વાત કરીએ તો અમિત શાહ, એસ જયશંકર, મનસુખ માંડવિયા, રાજનાથ સિંહ, જિતિન પ્રસાદ, જયંત ચૌધરી, ધર્મેન્દ્ર પ્રધાન, રવનીત બિટ્ટુ, નીતિન ગડકરી, પીયૂષ ગોયલ, મનોહર લાલ ખટ્ટર, જીતેન્દ્ર સિંહ, સંજય સેઠ, ગજેન્દ્ર સિંહ શેખાવત, રામ મોહન નાયડુ, જેપી નડ્ડા, ગિરિરાજ સિંહ, સુકાંત મજુમદાર, લાલન સિંહ, સતીશ ચંદ્ર દુબેનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.

ઓબીસી સમુદાય માટે કેટલી જગ્યા?

જો ઓબીસી મંત્રીઓની વાત કરીએ તો પંકજ ચૌધરી, અનુપ્રિયા પટેલ, રક્ષા ખડસે, શિવરાજ સિંહ ચૌહાણ, જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયા, રવિન્દરજીત સિંહ, કૃષ્ણ પાલ ગુર્જર, ભૂપેન્દ્ર યાદવ, અન્નપૂર્ણા દેવી, એચડી કુમાર સ્વામી અને નિત્યાનંદ રાયને સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. આ વખતે મોદીએ દલિત મતદારો પર પણ સંપૂર્ણ ફોકસ રાખ્યું છે, એટલે જ કેબિનેટમાં એસપી બઘેલ, કમલેશ પાસવાન, અજય તમટા, રામદાસ આઠવલે, વીરેન્દ્ર કુમાર, સાવિત્રી ઠાકુર, અર્જુન રામ મેઘવાલ, ચિરાગ પાસવાન, રામનાથ ઠાકુરને સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. જુઆલ ઓરમ, શ્રીપદ યેસો નાઈક અને સર્બાનંદ સોનોવાલને પણ આદિવાસી મંત્રી તરીકે મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે.

ઠાકુર-બ્રાહ્મણ-યાદવ… શું સ્થિતિ છે?

પેટાજાતિને ધ્યાનમાં રાખીને કેબિનેટનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવે તો ખબર પડે છે કે આ વખતે મોદીએ ૩ ઠાકુર, ૬ બ્રાહ્મણ, ૩ દલિત, ૧ આદિવાસી, ૨ શીખ, ૨ ભૂમિહાર, ૨ યાદવ, ૨ પાટીદાર, ૧ વોકાલિંગ અને ૧ ની નિમણૂક કરી છે. ખત્રી સમાજના મંત્રીને તેમની કેબિનેટમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે.

૨૦૧૯ થી કેબિનેટમાં કેટલો ફેરફાર થયો છે?

એક રસપ્રદ આંકડો એ પણ દર્શાવે છે કે ૨૦૧૪માં કુલ ૪૬ મંત્રીઓએ શપથ લીધા, ૨૦૧૯માં આ આંકડો વધીને ૫૨ થયો. આ વખતે ૨૦૨૪માં વધુમાં વધુ ૭૨ મંત્રીઓએ શપથ લીધા છે, જેનો અર્થ છે કે કેબિનેટનું કદ સાથીદારોને સમાવવા માટે પહેલા કરતા વધુ વધ્યું છે.