મોદી સરકાર સામે પડકારો : આપણે એવો ગઠબંધન સરકારનો યુગ જોવા જઈ રહ્યા છીએ જ્યાં દરેકની પોતાની માંગણીઓ હશે, દરેક વ્યક્તિ પોતાની માંગણીઓ પૂરી કરવા માટે સરકાર પર દબાણ કરશે.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ દેશમાં ત્રીજી વખત પોતાની સરકાર બનાવી છે. તેમનું કેબિનેટ પણ સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર થઈ ગયું છે, પોર્ટફોલિયોની પણ વહેંચણી કરવામાં આવી છે. પહેલી નજરે એમ કહી શકાય કે મોદી સરકાર 5 વર્ષ માટે સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર છે, પરંતુ આ સમયે લાગે તેટલું સરળ છે, વાસ્તવમાં પડકારો વધુ થવાના છે.
એ ન ભૂલવું જોઈએ કે ૧૦ વર્ષ પછી દેશમાં ગઠબંધન સરકારનો યુગ પાછો ફર્યો છે, આપણે એવો ગઠબંધન સરકારનો યુગ જોવા જઈ રહ્યા છીએ જ્યાં દરેકની પોતાની માંગણીઓ હશે, દરેક વ્યક્તિ પોતાની માંગણીઓ પૂરી કરવા માટે સરકાર પર દબાણ કરશે. આવી સ્થિતિમાં અનેક પ્રકારના પડકારો ઊભા થાય તે અનિવાર્ય છે. હવે જાણીએ કે આ પાંચ વર્ષમાં પીએમ મોદી સામે કયા પાંચ મોટા પડકારો આવવાના છે.
પડકાર નંબર ૧ – દરેકને સાથે રાખવા
વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી માટે હવે સૌથી મોટો પડકાર એ છે કે તેમના NDA પરિવારને કેવી રીતે એક રાખવો. મોટી વાત એ છે કે દેશનો વિકાસ હવે સંપૂર્ણ રીતે આ NDA પર નિર્ભર થવા જઈ રહ્યો છે. જો કોઈપણ પક્ષ પોતાનો હાથ પાછો ખેંચશે તો સરકારને સીધો ખતરો પડશે. આવી સ્થિતિમાં તમામ નેતાઓને કેવી રીતે ખુશ રાખવા અને દેશના વિકાસને પ્રાથમિકતા આપવી તે અંગેની યોજના તૈયાર કરવી પડશે.
પડકાર નંબર ૨ – નીતિશ અને નાયડુ સાથે સંકલન
એક સમયે વડાપ્રધાન મોદીના બે સૌથી મોટા વિરોધીઓ હતા તો તેઓ હતા ચંદ્રબાબુ નાયડુ અને નીતિશ કુમાર. ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી હતા ત્યારે મોદીને નીતિશ અને નાયડુ બંને તરફથી ભારે વિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. આના ઉપર હાલમાં પણ બંને નેતાઓની વિચારધારા છે જે ઘણા મુદ્દાઓ પર ભાજપથી વિરુદ્ધ છે. મુસ્લિમ આરક્ષણ હોય કે જ્ઞાતિની વસ્તીગણતરી હોય, નીતિશ અને નાયડુ બંને તેમની માંગણીઓ પર ક્યારેય કોઈ સમાધાન કરતા નથી. આવી સ્થિતિમાં જો મોટા નિર્ણયો લેવાના હોય તો મોદીએ આ એક ફેક્ટરને ધ્યાનમાં રાખવું પડશે.
પડકાર નંબર ૩ – લાચાર વિરુદ્ધ મજબૂત સરકારની કથાને તોડવી
આ દેશમાં ગઠબંધન સરકારને હંમેશા મજબૂરી તરીકે જોવામાં આવે છે, પરંતુ વડાપ્રધાન મોદીની કાર્યશૈલીએ તેમને મજબૂત સરકાર ચલાવવા માટે જાણીતા છે. પરંતુ આ વખતે ભાજપને એકલા હાથે બહુમતી મળી ન હોવાને કારણે પીએમ મોદી માટે તેમની સરકાર લાચાર છે કે મજબૂત છે તેના પર કાબુ મેળવવો પડકાર હશે.
કહેવાય છે કે આ વખતે એનડીએની સરકાર બની છે, પરંતુ શરૂઆતથી જ પીએમ મોદીએ કેટલાક એવા નિર્ણયો લીધા છે જેના આધારે તેઓ બતાવવા માંગે છે કે ગત વખતની જેમ આ વખતે પણ કઠિન અને મોટા નિર્ણયો લેવામાં આવશે. દેશના હિતમાં પરંતુ હજુ પણ પીએમ મોદી માટે આગામી ૫ વર્ષનો સૌથી મોટો પડકાર એ છે કે તેમના સહયોગી તેમની મજબૂરી બને કે તેમની તાકાત.
પડકાર નંબર ૪ – મુખ્ય નિર્ણયો પર સર્વસંમતિ બનાવવી
વડા પ્રધાન મોદીએ ચૂંટણીની મોસમમાં કરેલા તમામ ભાષણોમાં તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે તેમનો ત્રીજો કાર્યકાળ મોટા નિર્ણયોથી ભરેલો છે, એક સ્પષ્ટ સંકેત આપવામાં આવ્યો હતો કે સમાન નાગરિક સંહિતાથી લઈને દેશના અન્ય ઘણા મોટા અને નિર્ણાયક કાયદાઓ લાગુ કરવામાં આવશે. પરંતુ તેઓ વિશ્વાસ બતાવી રહ્યા હતા કે ભાજપ પોતાના દમ પર સંપૂર્ણ બહુમતી મેળવશે અને ૪૦૦ પાર કરવાનું તેમનું સૂત્ર સાચું સાબિત થશે.
પરંતુ વાસ્તવિકતા એ છે કે ભાજપ બહુમતથી દૂર છે અને એનડીએ પોતે 300નો આંકડો પણ પાર કરી શક્યો નથી. આવી સ્થિતિમાં મોદી માટે સૌથી મોટો પડકાર એ હશે કે શું તેઓ નબળા જનાદેશ સાથે એવા મોટા નિર્ણયો લઈ શકશે કે જેના વિશે છેલ્લા ઘણા સમયથી સપના દેખાડવામાં આવી રહ્યા છે. યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ હોય, વન નેશન વન ઇલેક્શન, પોપ્યુલેશન લો, આ બધું જ ભાજપના એજન્ડામાં ટોચનું ગણાય છે, પરંતુ તેનો અમલ થશે કે નહીં?
પડકાર નંબર ૫ – ગઠબંધન સરકાર સાથે ચૂંટણીમાં વિજય કેવી રીતે મેળવવો?
પીએમ મોદીએ દેશના વિકાસ વિશે વિચારવું પડશે પરંતુ ભાજપ પોતાનો ખોવાયેલો આધાર કેવી રીતે પાછો મેળવે છે તે પણ પોતાનામાં એક મોટો પડકાર છે. આગામી થોડા મહિનામાં દેશના ઘણા રાજ્યોમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાવા જઈ રહી છે. મહારાષ્ટ્ર, દિલ્હી, હરિયાણા સૌથી મોટા રાજ્યો છે.
ત્રણ રાજ્યોમાંથી દિલ્હી એકમાત્ર એવું રાજ્ય છે જ્યાં લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપનું પ્રદર્શન શાનદાર રહ્યું હતું, પરંતુ અન્ય રાજ્યોમાં તેને ઘણા આંચકાઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં, કઈ યોજનાઓ દ્વારા અને કેવી રીતે યોજનાઓનો લાભ જમીનના દરેક વર્ગ સુધી પહોંચાડવો, પીએમ મોદી માટે આ એક મોટો પડકાર બની રહ્યો છે.