ઉત્તર પ્રદેશ પેટા ચૂંટણીમાં સપાનું ધ્યાન મુસ્લિમ મતો પર, ભાજપની નજર હિન્દુ મતો પર

સમાજવાદી પાર્ટી અને ઈન્ડિયા એલાયન્સને મુસ્લિમ સમુદાયના મોટા વર્ગનું સમર્થન મળ્યું છે અને અખિલેશ યાદવ ઈચ્છે છે કે આ સમર્થન આ પેટાચૂંટણીમાં પણ જાળવી શકાય. બીજી તરફ ભાજપનું ધ્યાન હિન્દુ મતદારોને એક કરવા પર છે.

 ઉત્તર પ્રદેશમાં ૯ બેઠકો માટે યોજાનારી પેટાચૂંટણીમાં લડાઈ ખૂબ જ ઉગ્ર બની છે. લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામોએ જાહેર કર્યું હતું કે સમાજવાદી પાર્ટી અને ઈન્ડિયા એલાયન્સને મુસ્લિમ સમુદાયના મોટા વર્ગનું સમર્થન મળ્યું છે અને અખિલેશ યાદવ ઈચ્છે છે કે આ સમર્થન આ પેટાચૂંટણીમાં પણ જાળવી શકાય. બીજી તરફ ભાજપનું ધ્યાન હિન્દુ મતદારોને એક કરવા પર છે.

રવિવારે જ્યારે પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અખિલેશ યાદવે મુસ્લિમ બહુલ કુંડારકી વિધાનસભા સીટ પર ચૂંટણી રેલી યોજી હતી, ત્યાર બાદ તરત જ તેઓ સપાના દિગ્ગજ નેતા અને ઉત્તર પ્રદેશના રાજકારણના મોટા મુસ્લિમ ચહેરા આઝમ ખાનના ઘરે તેમના પરિવારને મળવા પહોંચ્યા હતા. આ દરમિયાન તેમણે ખાનના પરિવારને આશ્વાસન આપ્યું હતું કે જો ૨૦૨૭ ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં સમાજવાદી પાર્ટી યુપીમાં સત્તા પર આવશે તો આઝમ ખાન અને તેમના પરિવાર પર નોંધાયેલા તમામ કેસ પાછા ખેંચી લેવામાં આવશે.

ભાગાકાર કરીએ તો કપાઈ જઈશું, જવાબ પીડીએ તરફથી આવશે

કુંડાર્કીમાં તેમની ચૂંટણી રેલી દરમિયાન, અખિલેશ યાદવે મુખ્ય પ્રધાન યોગી આદિત્યનાથ દ્વારા આપવામાં આવેલા ‘જો તમે ભાગલા પાડો છો, તો તમે કાપશો’ ના નારા પર હુમલો કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે પીડીએ એટલે કે પછાત, દલિત અને લઘુમતી વર્ગ હંમેશા તેમની સાથે રહેશે. તેમણે યોગી આદિત્યનાથ સરકાર પર રામપુરમાં અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી અને મોહમ્મદ અલી જૌહર યુનિવર્સિટી જેવી મોટી સંસ્થાઓને નિશાન બનાવવાનો આરોપ લગાવ્યો. ઉલ્લેખનીય છે કે મોહમ્મદ અલી જૌહર યુનિવર્સિટીની સ્થાપના ખુદ આઝમ ખાને કરી હતી.

મુસ્લિમ મતદારો ત્રણ બેઠકો પર નિર્ણય કરે છે

ઉત્તર પ્રદેશના રાજકારણમાં મુસ્લિમ મતોનું ઘણું મહત્વ છે. આ રીતે, પેટાચૂંટણી માટે 9 બેઠકોમાંથી, ત્રણ બેઠકો એવી છે જ્યાં મુસ્લિમ મતદારો મજબૂત છે, આ છે મુઝફ્ફરનગર જિલ્લાની મીરાપુર, કાનપુરની સીતામાઉ અને મુરાદાબાદ જિલ્લાની કુંદરકી બેઠક. મીરાપુરમાં 40% મુસ્લિમ મતદારો છે, સિસામાઉમાં 45% અને કુંડાર્કીમાં 65% છે. આ સિવાય સપા બાકીની સીટો પર પણ મુસ્લિમ મતદારોનું સમર્થન મેળવવા માંગે છે.

થોડા દિવસો પહેલા નગીના સાંસદ અને આઝાદ સમાજ પાર્ટી (કાંશીરામ)ના પ્રમુખ ચંદ્રશેખર આઝાદ પણ આઝમ ખાનના પુત્ર અબ્દુલ્લા આઝમને મળવા જેલમાં ગયા હતા. આ દર્શાવે છે કે મુસ્લિમ મતદારોમાં આઝમ ખાનનો હજુ પણ મોટો રાજકીય દરજ્જો છે.

અખિલેશ અગાઉ પણ આઝમ ખાનને મળ્યા હતા

આઝમ ખાન સમાજવાદી પાર્ટીના સ્થાપક મુલાયમ સિંહ યાદવના વિશ્વાસુ લોકોમાંના એક હતા પરંતુ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં તેઓ લાંબા સમયથી જેલમાં છે અને સમાજવાદી પાર્ટીમાં પણ હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયા હોવાનું જણાય છે. જો કે, અખિલેશ યાદવ આઝમ ખાનની રાજકીય શક્તિને ઓળખે છે, તેથી લોકસભા ચૂંટણી વખતે પણ તેઓ સીતાપુર જેલમાં આઝમ ખાનને મળવા ગયા હતા અને આ વખતે પણ પેટાચૂંટણી દરમિયાન તેઓ આઝમ ખાનના પરિવારને મળ્યા છે.

સપા શેનાથી ડરે છે?

સપાને આશંકા છે કે આ પેટાચૂંટણીમાં બીએસપી, એઆઈએમઆઈએમ અને આઝાદ સમાજ પાર્ટી (કાંશીરામ) મુસ્લિમ મતોમાં ખાડો પાડીને તેનો રસ્તો મુશ્કેલ બનાવી શકે છે અને જો આમ થશે તો મુસ્લિમ મતોનું વિભાજન થઈ શકે છે અને તેનું કારણ બની શકે છે. એસપીને સીધું નુકસાન. અખિલેશે આ માટે તૈયારી કરી લીધી છે.

નિશ્ચિતપણે, એસપી પેટાચૂંટણીમાં મુસ્લિમ મતો વિભાજિત થાય તેવું ઇચ્છતી નથી, તેથી પરિસ્થિતિને સમજીને, અખિલેશ યાદવે આઝમ ખાનના પરિવારનો સંપર્ક કર્યો. પેટાચૂંટણીમાં સપા માટે એક ફાયદાકારક બાબત એ છે કે કોંગ્રેસ ચૂંટણી લડી રહી નથી, આવી સ્થિતિમાં કોંગ્રેસને મળેલા વોટ પણ સપાના ખાતામાં જાય તેવી શક્યતા છે.

અખિલેશ યાદવની પત્ની અને સાંસદ ડિમ્પલ યાદવે પણ મુસ્લિમ સમુદાયના પક્ષમાં નિવેદન આપ્યું છે. મહાકુંભના મેળામાં બિન-હિન્દુઓને દુકાનો ન લગાવવા દેવા સામે ડિમ્પલે વિરોધ કર્યો હતો. ડિમ્પલ યાદવે કહ્યું કે આવા નિવેદનોથી દેશની ગંગા-જામુની સંસ્કૃતિને ઠેસ પહોંચે છે અને આવા લોકો નથી ઈચ્છતા કે દેશ બંધારણ પ્રમાણે ચાલે. એ યાદ અપાવવું જરૂરી છે કે અખાડા પરિષદના અધિકારીઓએ કહ્યું હતું કે મહાકુંભના મેળા વિસ્તારમાં બિન-હિન્દુઓને દુકાનો લગાવવાની મંજૂરી આપવી જોઈએ નહીં.

લોકસભા ચૂંટણીમાં ભારત આગળ ગઠબંધન

જે રીતે ઉત્તર પ્રદેશમાં લોકસભાની ચૂંટણીના પરિણામો ભારત ગઠબંધનની તરફેણમાં આવ્યા હતા અને તેમાં પણ સપાને મોટી સફળતા મળી હતી, તે પછી પેટાચૂંટણીમાં પણ સપા પોતાની લીડ જાળવી રાખવા માંગે છે જ્યારે ભાજપે બહુ ખરાબ પ્રદર્શન કર્યું છે. લોકસભાની ચૂંટણી બાદમાં આક્રમક હિંદુત્વની પીચ પર શરૂ કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે. મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથે ‘બનટેંગે તો કટંગે’ ના નારા દ્વારા દેશમાં રાજકીય ચર્ચાને વેગ આપ્યો છે અને તેમનું સૂત્ર માત્ર ઉત્તર પ્રદેશમાં જ નહીં પરંતુ અન્ય ચૂંટણી રાજ્યો મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડમાં પણ ગુંજી રહ્યું છે.

2024માં યુપીમાં ભાજપને મોટી હારનો સામનો કરવો પડશે

ભાજપ હિન્દુ મતોને એક કરવા માંગે છે

યોગી આદિત્યનાથના આ નારાને રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ અને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા પણ સમર્થન આપવામાં આવ્યું છે. માત્ર ઉત્તર પ્રદેશની પેટાચૂંટણીમાં જ નહીં પરંતુ મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડમાં પણ હિંદુ મતો વિભાજિત ન થાય તે સુનિશ્ચિત કરવા ભાજપ પૂરો પ્રયાસ કરી રહી છે. ઉત્તર પ્રદેશ માટે જોઈએ તો ભાજપ કોઈ પણ સંજોગોમાં હિંદુ મતોનું વિભાજન ઈચ્છતી નથી, તેથી વડા પ્રધાન યોગી આદિત્યનાથના નારાથી આગળ વધીને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ‘જો એક હોય તો, તે’નું સૂત્ર આપ્યું છે. સલામત છે’. એકંદરે આ પેટાચૂંટણીમાં સીધી લડાઈ હિન્દુ અને મુસ્લિમ મતોના વિભાજનને રોકવાની છે.

પેટાચૂંટણી જીતવા માટે, ભાજપે સમગ્ર સરકાર, સંગઠનો અને આગળના સંગઠનોના અધિકારીઓને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે અને પાર્ટી લોકસભા ચૂંટણીમાં હારના કલંકને ધોવા માંગે છે. આગામી દિવસોમાં આ લડાઈ વધુ ઉગ્ર બનશે અને જોવાનું એ રહે છે કે શું અખિલેશ યાદવ મુસ્લિમ સમુદાયનું સમર્થન જાળવી શકશે? ઉત્તર પ્રદેશની આ તમામ 9 બેઠકો પર 20મી નવેમ્બરે મતદાન થશે અને ચૂંટણીના પરિણામો 23મી નવેમ્બરે જાણવા મળશે.