દૂરના વિસ્તારોમાં આરોગ્ય કેન્દ્રો પર ડ્રોન દ્વારા રસી પહોંચાડવા માટે ટ્રાયલ રન શરૂ કરનાર તેલંગણા દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે. રાજ્ય સરકારના ‘મેડિસિન ફ્રોમ ધ સ્કાય’ પ્રોજેક્ટ અંતર્ગત ગુરુવારે વિકરાબાદ શહેરમાં ડ્રોનનું બે દિવસનું ટ્રાયલ શરૂ થયું.
વિકારાબાદ જિલ્લા કલેકટર કે. નિખિલાએ પરેડ ગ્રાઉન્ડમાં ટ્રાયલ રનનું ઔપચારિક ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. 2-3 કિલો વજનના બોક્સ વિકારાબાદ જિલ્લા હોસ્પિટલથી 500 મીટર દૂર પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રો સુધી 400 ફૂટની ઊંધાઇ સુધી ઉડતા હતા.
તેમણે કહ્યું, “ભારતમાં આ પ્રથમ વખત છે જ્યારે ડ્રોન ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને દૂરસ્થ વિસ્તારોમાં રસીઓ અથવા દવાઓ પહોંચાડવા માટે ટ્રાયલ રન કરવામાં આવી રહ્યો છે.” ત્રણ તબક્કાના ટ્રાયલમાં દિવસમાં છ ફ્લાઇટ હશે, દરેક ડ્રોન તાપમાન નિયંત્રિત બોક્સમાં 175 રસીઓ લઇ જશે.
નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રી જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયા અને તેલંગાણા ઉદ્યોગ અને માહિતી ટેકનોલોજી મંત્રી કે.ટી. રામારાવન દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવશે. ‘મેડિસિન ફ્રોમ ધ સ્કાય’ વિશ્વ આર્થિક મંચ, નીતિ આયોગ અને હેલ્થનેટ ગ્લોબલ (એપોલો હોસ્પિટલ્સ) સાથે ભાગીદારીમાં ITE અને C વિભાગની ઉભરતી ટેક્નોલોજી વિંગની આગેવાની હેઠળ તેલંગણા સરકારની એક પહેલ છે.
આ પ્રોજેક્ટમાં વિકારાબાદ જિલ્લામાં ઓળખાતા એરસ્પેસનો ઉપયોગ કરીને રસીઓ પહોંચાડવા માટે પ્રાયોગિક બિયોન્ડ વિઝ્યુઅલ લાઈન ઓફ સાઈટ (BVLOS) ડ્રોન ફ્લાઇટ્સનો સમાવેશ થાય છે.
આ પ્રોજેક્ટને નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલય તરફથી અંતિમ નિયમનકારી મંજૂરી મળી છે. પસંદ કરેલા આઠમાંથી ત્રણ બ્લુડાર્ટ મેડ એક્સપ્રેસ કન્સોર્ટિયમ (સ્કાય એર), હેપીકોપ્ટર કોન્સોર્ટિયમ (મારુત ડ્રોન્સ) અને કરિસ્ફ્લી કોન્સોર્ટિયમ (ટેકઇગલ ઇનોવેશન) પહેલેથી જ વિકરાબાદ પહોંચી ચૂક્યા છે અને VLOS અને BVLOS ફ્લાઇટ દ્વારા તેમના ડ્રોનનું પરીક્ષણ શરૂ કરી દીધું છે.
અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે લોન્ચ સાથે, કન્સોર્ટિયા લાંબા અંતર સુધી તેના ડ્રોનની ક્ષમતાનું પરીક્ષણ કરવાનું ચાલુ રાખશે અને વિશ્વસનીયતા સ્થાપિત કરવા માટે ભારે પેલોડ્સ વહન કરશે. ભારતમાં આ પ્રકારનો પહેલો પ્રોજેક્ટ છે કારણ કે તે દેશમાં પ્રથમ આયોજિત BVLOS ડ્રોન ટેસ્ટ છે અને ડોમેન તરીકે હેલ્થકેરમાં હાથ ધરવામાં આવી રહ્યો છે.
ભારતીય ડ્રોન ડિલિવરી સ્ટાર્ટ-અપ ફર્મ સ્કાય એર મોબિલિટી, જે પ્રોજેક્ટ માટે કન્સોર્ટિયમનો એક ભાગ છે, મોટાભાગની ડ્રોન ફ્લાઇટ્સનું સંચાલન કરશે. આ પરીક્ષણો કરવા માટે ડ્રોન આધારિત ડિલિવરી અને ડ્રોન ફ્લાઇટ્સ આપવા માટે સ્કાય એર બ્લુ ડાર્ટ એક્સપ્રેસ સાથે હાથ મિલાવ્યું છે.
ડ્રોન એમએફટીએસ પ્રોજેક્ટના પરીક્ષણના પ્રથમ બે દિવસે ઉડાન ભરે છે, જેમાં બેઝથી 500 થી 700 મીટરની વચ્ચે ઉડતા ડ્રોનનો સમાવેશ થાય છે. 11 સપ્ટેમ્બરથી, BVLOS ડ્રોન ફ્લાઇટ 9-10 કિમીની રેન્જ માટે થશે. આ ફ્લાઇટ્સ સાથે રસીઓ, તબીબી નમૂનાઓ અને અન્ય આરોગ્ય સંબંધિત વસ્તુઓનો જથ્થો હશે.
સ્કાય એર મોબિલિટીના સહ-સ્થાપક, સ્વપ્નિક જક્કમપુંડીએ જણાવ્યું હતું કે, “અમે તેલંગાણા સરકાર સાથે આ પ્રોજેક્ટનો ભાગ બનીને ખૂબ જ ખુશ છીએ અને અગ્રણી કંપનીઓ સાથે અમારું સહયોગ પ્રથમ લાઇવ ડેમોન્સ્ટ્રેશન ટેસ્ટ છે જે વાસ્તવિક રસીઓ અને દવાઓ સાથે વાસ્તવિક સમયમાં કરી શકાય છે.